Hver er félagslegur og efnahagslegur ávinningur af vindorkugarði í Garpsdal?
Vindorkugarður í Garpsdal mun vera 16,2 milljarða króna fjárfesting inn í íslenska orkugeirann og bjóða upp á heimsklassa afturkræfan orkukost til mæta vaxandi orkuþörf Íslands. Hagur sveitarfélagsins felur í sér verulegan fjárfestingu í innviðauppbyggingu, atvinnusköpun og 376 milljóna króna samfélagssjóð sem mun standa íbúum Reykhólahrepps tilboða. Bein skatttekjur til íslenska ríkisins eru áætlaðar meira en 7,4 milljarðar króna yfir líftíma verkefnisins.
Auk þessa beina fjárhagsávinnings, mun vindorkugarður í Garpsdal veita umtalsverða atvinnusköpun, 25 bein staðbundin tækni störf viðvarandi yfir 25 ára líftíma vindorkugarðsins sem og 400 óbein störf. Áætlað er að það skapist yfir 200 bein störf á byggingartíma. Vestas mun koma á fót staðbundnum rekstrar- og viðhaldshóp sem mun samanstanda af innlendu starfsfólki sem getur þjónað íslenskum markaði. Staðbundnir innviðir svo sem vegir, brýr og raforkutengivirki verða uppfærðir.
Er vindorka efnahagslega samkeppnishæf við vatns- og jarðhita á Íslandi?
Með aukinni eftirspurn eftir raforku frá nýjum kynslóðum orkunotenda (s.s. frá gagnaverum og rafmagnsbílum) og yfirvofandi orkuskipta, er Ísland er nú að horfast í augu við minnkandi afkastagetu.
Skortur á stórum vatnsaflskostum, hækkandi kostnaði vegna smærri vatnsframleiðslu (~ 50 $ / MWh), auk óhagstæðra umhverfisáhrifa bæði, krefst lausna með annars konar tækni.
Langur þróunartími (að lágmarki 10 ár) og hækkandi kostnaður fyrir nýjar jarðhitakosti (~ 45 $ / MWh) þýðir að vindorka veitir hagstæðustu lausnina bæði hvað varðar kostnað og tíma til að fullnægja núverandi orkuþörf Íslands.
Verðlagning á rafmagni frá vindorku er nú að meðaltali á bilinu 30 til 60 $ / MWh. IRENA spáir því að þetta muni lækka á milli 25 og 40 $ / MWh árið 2050. Mikill vindhraði Íslands, staðsetning og einkenni raforkumarkaðs setur það í neðri enda þess skala. (Lazard, IRENA)
Þetta sýnir að vindorka á Íslandi er nú þegar samkeppnishæf við núverandi virkjanakosti bæði á sviði iðnaðar og heimilisnota og að með tímanum munu kostir vindorku, umfram vatns og jarðvarma, bara aukast.
Hversu mikið rafmagn getur einn vindmylla framleitt?
Framleiðslugeta vindmyllu fer eftir stærð rafals og hraða vindsins í gegnum spaðana. Að meðaltali má áætla að vindmylla með afkastagetu 3,6 MW getur framleitt meira en 12 milljónir kWh á ári - nóg til að sjá 3.312 heimila fyrir rafmagni. (Heimild; EWEA)
Hvað gerist þegar vindurinn hættir að blása?
Landsnet passar stöðugt uppá að raforkuframleiðslu sé tiltæk fyrir rafmagnseftirspurn. Engin virkjunarstöð er 100% áreiðanleg og flutningskerfið er hannað til að takast á við það þegar virkjanir sem hætta óvænt að framleiða og þegar vindurinn hættir að blása. Vindur er breytilegur en fyrirsjáanleg. Vindorkugarðar eru valdir eftir vandlega greiningu á hegðun vindsins. Þetta gerir okkur kleift að spá fyrir um framleiðslugetu - upplýsingar sem veittar eru þeim sem stýra rafmagni inn og út af flutningskerfinu.
Hver er áhrif vindorka í Evrópu?
Hver er framtíðin fyrir vindorku?
Vindorka mætir nú 11% raforkueftirspurnar ESB og miklu meira í mörgum löndum: Danmörk 37%; Írland 27%; Portúgal 25%; Spánn 19%; Þýskaland 16%. (Heimild: EWEA)
Sérfræðingar alþjóðlega orkustofnunin (IEA) gera ráð fyrir að vindur verði megin uppspretta orku í Evrópu fljótlega eftir 2030. Það gæti mætt næstum 30% af eftirspurn Evrópu eftir 2030. (Heimild: EWEA)
Hvers vegna eru mörg evrópsk stjórnvöld að hylla vindorku fremur en öðrum endurnýjanlegum efnum?
Ríkisstjórnir hafa tilhneigingu til að velja eina tækni fyrir ofar annarri. Ástæðan fyrir því að vindorka hefur verið vinsæl er vegna kostnaðarhagkvæmni hennar. Til skamms tíma litið eru aðrir valkostir minna aðlaðandi fyrir þróunaraðila orkuvera. Vatnsaflsvirkjun með stórum stíflum var vinsæll þar til nýlega, sérstaklega á Íslandi. Hins vegar eru það félagslegu og umhverfisáhrifin sem stafa af því að sökkvað þarf stórum landsvæðum líkleg til að valda því að framtíðar vatnsaflkostir verði minni í sniðum eða byggðar á gegnum streymi. Sólorka er mun dýrari en vindur í dag, þó að það dragist hratt úr kostnað og getur verið mjög hagkvæmt þegar það er innbyggt inn í nýbyggingar. Sjávarfallaorkuvinnsla er ekki eins vel þróuð og vindur, þótt að þar geti legið miklir möguleikar í framtíðinni. (Heimild; UK Sustainable Development Commission)
Af hverju ekki að setja vindmyllur á sjó?
Á þessari stundu er vindorkuvinnsla á landi einn af ódýrustu orku kostunum. Vegna tæknilegra hindrana við byggingu undirstaða á hafi úti og tengingu við raforkukerfið er áætlað að kostnaður við afhendingu orku myndi tvöfaldast miðað við sambærilegan kost á landi. Í sumum löndum Evrópu eru afmörkuð svæði utan um vindorkugarða lokuð allri skipaumferð sem kemur niður á sjávarútvegi. Óljost er hvernig þessu yrði hagað á Íslandi.
Skaða vindmyllur dýr, fugla og sjávarlífi?
Mörg af stærstu umhverfis- og náttúruverndarsamtökum heims eins og WWF, Greenpeace, Friends of the Earth, and Birdlife styðja vindorku. Birdlife sagði nýlega að loftslagsbreytingar er stærsta ógn við fuglalíf og endurnýjanlegir orkukostir líkt og vindur er skýr lausn á loftslagsbreytingum.
Vindorkugarðar eru ávallt háðir umhverfisáhrifum til að tryggja að hugsanleg áhrif þeirra á nærliggjandi umhverfi, þ.mt dýralíf og gróður, séu vel ígrundaðir áður en smíði er heimilt er að hefja framkvæmdir. Dauðsföll fugla sem fljúga á vindmyllur telur aðeins brot af þeim dauðsföllum sem orsakast af manna völdum eins og mengun, ökutækjum og byggingum.
Í 2012 rannsókn sem gerð var í Bretlandi (Pearce-Higgins) var komist að þeirri niðurstöðu að mikill meirihluti tegunda gæti lifað og þrifist í og við vindorkugarða (Journal of Applied Ecology).
Samkvæmt rannsókn Greening Blue Energy, "Meðtalið bæði vindorkugarðar í sjó og á landi er áætlað hlutfall dánartíðni fyrir mismunandi fuglategundir á bilinu 0,01 til 23 dauðsföll á vindmyllu á ári" (Drewitt & Langston, 2005). Áætlað er að vindmyllur í Bandaríkjunum valdi beinum dauða aðeins 0,01-0,02% fugla. Þ.e.a.s. fugla sem lenda í árekstri við mannviki eða umferð og þá er ótalinn dauðar af völdum mengunar.
Hvað er rannsakað í umhverfismati?
EM Orka mun láta Mannvit ehf. framkvæma umhverfismat (ESIA) fyrir vindorkugarðinn til að meta hvaða áhrif verkefnið gæti haft á umhverfið og samfélagið. Eftirfarandi rannsóknir verða gerðar;
Mat á samfélagsáhrifum
-
Þetta felur í sér að skoða félagsleg áhrif verkefnisins á nærliggjandi samfélagi, skoða landnotkun, atvinnu, heilsu og öryggi, ferðaþjónustu og aðra afþreyingu í nágrenninu. EM Orka starfar samkvæmt bestu starfsvenjum til að tryggja að hugsanleg áhrif séu milduð eins fljótt og auðið er.
Vistfræði
-
Vistfræðilegt mat mun skoða áhrif á plöntu- og dýralíf umhverfis garðinn, greina, mæla og meta hugsanleg áhrif á nærliggjandi vistkerfið. Niðurstöður rannsóknarinnar munu vera nýttar til að velja rétta tegund og staðsetingu vindmyllanna.
Jarðvegur, vatnafar, og vatnajarðfræði
-
Vatnafar svæðisins lýsir því hvernig vatn rennur undir og í gegnum landið. Endanleg hönnun mun taka tillit til samsetningu undirliggjandi jarðvegs sem finnast á staðnum til að koma í veg fyrir áhrif á afrennsli eða drykkjarvatn.
Hljóðvist
-
Áhrif vindmyllanna á hljóðvist í nærliggjandi samfélag verður könnuð með því að setja upp hljóðstigsmælar á viðkvæmum stöðum (heimilum) og nota þekkt vindmyllu tíðnisvið að meta líklega áhrif.
Skuggatif ( Shadow Flicker )
-
Shadow flicker eða skuggatif vísar til taktfastar breytinga á ljósstyrk af völdum hreyfinga spaða vindmyllanna, sem hugsanlega gætu valdið nærliggjandi íbúum ónæði. EM Orka mun framkvæma skuggamyndagreiningu til að koma í veg fyrir áhrif skuggatifs á nærliggjandi byggingar.
Framkvæmdagreining
-
Framkvæmdagreiningin mun greina hönnun aðkomuleiðar að svæðinu, undirstöður vindmylla og krana, fyrirbyggjandi aðgerðir gegn smiti frá byggingarefni yfir í um liggjandi jarðveg og umferðarálag.
Landslag og útsýni
-
Svæði af fræðilegum sýnileika (ZTV) verður greint þar til að sjá hvar vindmyllurnar verða sýnilegar frá ýmsum stöðum í nágrenninu. Ljósmynda samsetningar mun greina sjónræn áhrif vindorkugarðsins með því að bæta líkönum af myllunum inn á ljósmyndir úr nágreninu.
Menningarverðmæti og fornleifar
-
Þessi rannsókn mun fela í sér að bera kennsl á þær skorður sem settar eru vegna fornleifa- og menningarverðmæta. Endanleg hönnun mun tryggja að viðkvæm svæði verði varin frá framkvæmdinni.
© EM Orka 2018